Agrochola macilenta

 Źrenicówka smugówka lub inaczej zrzenicówka mniejsza. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny sówkowatych wynosi 29-40 mm. Postać dorosła pojawia się od początku sierpnia do końca października w lasach liściastych, mieszanych, ogrodach, zaroślach i na wrzosowiskach. Imago odżywia się sokami z przejrzałych jagód. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy szereg drzew i krzewów liściastych, m.in. grab, buk, dąb, topolę, głóg i wierzbę, a dodatkowo wrzosy. Młode larwy żerują w zespolonych przędzą liściach. Zimuje w postaci jaja. 

Data wykonania zdjęcia: 29.10.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Ptilodon capucina

 Wiechetka wielbłądka. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny garbatkowatych wynosi 40-45 mm. Postać dorosła pojawia się w dwóch pokoleniach. Pierwsze pokolenie lata od połowy kwietnia do końca maja, natomiast drugie pokolenie pojawia się od początku lipca do końca sierpnia. Środowiskiem występowania tego motyla są lasy liściaste, łęgowe i mieszane oraz parki i zarośla. Samica składa jaja pojedynczo lub po kilka sztuk na spodzie liścia rośliny pokarmowej. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy takie drzewa liściaste jak olsza, brzoza, lipa i wierzba, a dodatkowo dąb oraz topola osika. Młoda larwa przebywa na spodzie liścia, ułożona wzdłuż głównej żyłki, natomiast w starszych stadiach przebywa na ogonku liściowym lub gałązce. Gąsienice żerują pojedynczo lub gromadnie. Podczas żerowania zgryzą blaszkę liściową od brzegu. Zaniepokojone wyginają przód ciała ku tyłowi, dotykając czasem grzbietu głową. Zimuje w postaci poczwarki, w luźnym oprzędzie, między liśćmi na ziemi lub w płytkiej komorze. 

Data wykonania zdjęcia: 15.08.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Loxostege sticticalis

Omacnica byliczanka. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny wachlarzykowatych wynosi 22-29 mm. Postać dorosła pojawia się w dwóch pokoleniach. Pierwsze pokolenie lata od początku maja do końca czerwca, natomiast drugie pokolenie pojawia się od początku lipca do końca września. Środowiskiem występowania tego gatunku są suche łąki, ugory, przytorza, przydroża i ogrody. Imago aktywne jest o zmierzchu i nocą, jednak łatwo wypłoszyć je w dzień z roślinności zielnej. Samica składa jaja na spodniej stronie liścia rośliny pokarmowej, w szeregowych złożach liczących po kilka sztuk. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy komosę białą, bylicę pospolitą i polną, łobodę oraz burak. Larwa żyje w delikatnym oprzędzie zlokalizowanym w wierzchołkowej części pędu. Dzień spędza ukryta pod roślinami. Przepoczwarzenie następuje w gęstym, jasnobrunatnym oprzędzie, wśród sprzędzionych liści lub w ściółce. Zimuje w postaci poczwarki. 
W Polsce jest okresowym migrantem, który w niektóre sezony pojawia się licznie, a w innych obserwowany jest rzadko. 

Data wykonania zdjęcia: 21.08.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Xanthia icteritia

Ozimica rdzawka. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny sówkowatych wynosi 30-35 mm. Postać dorosła pojawia się od początku sierpnia do końca października, w wilgotnych lasach liściastych, na polanach, łąkach, mokradłach i w dolinach rzecznych. Imago dzień spędzają ukryte na pniach drzew i roślinach zielnych, natomiast wieczorami przylatują do kwiatów i przejrzałych owoców z których spijają nektar. Młode gąsienice żerują na topolach i wierzbach, a starsze na roślinach zielnych oraz borówkach. Zimuje w postaci jaja. 

Data wykonania zdjęcia: 11.10.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Cydalima perspectalis

Ćma bukszpanowa. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny wachlarzykowatych wynosi 38-45 mm. Postać dorosła pojawia się w dwóch/trzech pokoleniach, w okresie od początku kwietnia do końca września. Ćma bukszpanowa jest gatunkiem inwazyjnym, który zawędrował do nas po raz pierwszy prawdopodobnie w 2012 roku ze wschodniej Azji. Środowiskiem występowania tego motyla są ogrody, parki i cmentarze. Samica składa jaja na spodniej stronie liścia rośliny pokarmowej, w złożach liczących po kilkadziesiąt sztuk. Przed wylęgiem widoczna w jaju jest czarna główka gąsienicy. Początkowo młode larwy żyją gromadnie, zjadając miękisz na spodniej stronie liścia, a następnie się rozpraszają i żerują wewnątrz krzaka, w oprzędzie zbudowanym między liśćmi i gałązkami. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy bukszpan zwyczajny i drobnolistny. Przepoczwarzenie następuje w luźnym kokonie między sprzędzionymi liśćmi. Zimuje w postaci jaja.
Gatunek uznawany jest za szkodnika bukszpanów. Gąsienice w ciągu kilku tygodni są w stanie doprowadzić do ogołocenia z liści całych krzewów, powodując często ich zamieranie. 

 Imago

Larwa

Data wykonania zdjęć: 20.09.22; 16.09.23; 12.09.22; 26.05.19

Miejsce wykonania zdjęć: Katowice, Polska

Catocala elocata

Wstęgówka wydana. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny Erebidae wynosi 65-86 mm. Postać dorosła pojawia się od początku lipca do końca października, w lasach liściastych, parkach oraz nad brzegami rzek i strumieni. Imago odżywia się sokami z przegniłych owoców oraz sokami wyciekającymi ze zranionych drzew. W momencie zagrożenia szybko rozchyla przednie skrzydła, prezentując ostrzegawcze ubarwienie tylnej pary. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy topolę oraz wierzbę. Zimuje w postaci jaja.

Data wykonania zdjęcia: 19.08.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Epiblema foenella

Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny zwójkowatych wynosi 17-26 mm. Postać dorosła pojawia się od połowy maja do połowy sierpnia w lasach, na łąkach, polanach i ugorach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy bylicę pospolitą. Larwy żerują w korzeniach rośliny pokarmowej. Zimuje w postaci gąsienicy. 

Data wykonania zdjęcia: 07.08.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Drepana curvatula

 Wycinka zakrzywica. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny wycinkowatych wynosi 28-42 mm. Postać dorosła pojawia się w dwóch pokoleniach. Pierwsze pokolenie lata od końca kwietnia do pierwszych dni czerwca, natomiast drugie pokolenie pojawia się od początku lipca do końca sierpnia. Środowiskiem występowania tego motyla są lasy liściaste i mieszane. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy olszę, a dodatkowo dąb i brzozę. Larwa żeruje na niskich drzewkach, na wierzchniej stronie liścia, który często zwinięty jest w niedomkniętą rurkę. W celu lepszej przyczepności, gąsienice zasnuwają liście przędzą. Larwy budują oprzędy w zespolonych przędzą liściach, w których zimują w drugim pokoleniu jako poczwarki. 

Data wykonania zdjęcia: 14.08.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Pniowiec, Polska

Hemithea aestivaria

 Miernik kreskowiak. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny miernikowcowatych wynosi 26-34 mm. Postać dorosła pojawia się od początku czerwca do końca lipca w lasach liściastych, mieszanych, ogrodach, parkach i zaroślach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy m.in brzozę, leszczynę, porzeczkę zwyczajną, dąb, lipę, szakłak, czeremchę zwyczajną, śliwę tarninę i wiele innych. Przepoczwarzenie następuje w oprzędzie zbudowanym między liśćmi rośliny pokarmowej. Zimuje w postaci larwy.

Data wykonania zdjęcia: 15.06.22

Miejsce wykonana zdjęcia: Katowice, Polska

Scopula immutata

 Wątlak niezmiennik. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny miernikowcowatych wynosi 21-25 mm. Postać dorosła pojawia się od początku czerwca do końca sierpnia w lasach łęgowych, parkach, ogrodach, na podmokłych łąkach i niskich torfowiskach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy krwawnik pospolity, bylicę, babkę, kozłek lekarski i fiołek psi. Zimuje w postaci gąsienicy. 

Data wykonania zdjęcia: 17.07.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Acrobasis repandana

 Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny omacnicowatych wynosi 20-25 mm. Postać dorosła pojawia się od początku czerwca do końca sierpnia w lasach, parkach, ogrodach i zaroślach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy dąb. Larwa żeruje zazwyczaj wysoko na drzewie, w sprzędzonych ze sobą liściach. 

Data wykonania zdjęcia: 13.07.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Apeira syringaria

 Rozlotlik lilakowiak. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny miernikowcowatych wynosi 29-40 mm. Postać dorosła pojawia się od początku maja do końca września w lasach liściastych, ogrodach, parkach, zaroślach i na zrębach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy wiciokrzew, śnieguliczkę białą, jesion wyniosły, ligustr pospolity i bez lilak. Zimuje w postaci larwy, pod warstwą starych ziół.  

Data wykonania zdjęć: 24.06.22, 28.06.23

Miejsce wykonania zdjęć: Katowice, Polska

Apotomis turbidana

 Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny zwójkowatych wynosi 19-23 mm. Postać dorosła pojawia się od początku maja do końca sierpnia w lasach, zaroślach i na wrzosowiskach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy brzozę, a dodatkowo topolę i wierzbę. Larwa żeruje wewnątrz splecionych liści. 

Data wykonania zdjęcia: 15.06.22

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Aleimma loeflingiana

 Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny zwójkowatych wynosi 14-19 mm. Postać dorosła pojawia się od pierwszych dni czerwca do połowy sierpnia w lasach, ogrodach i zaroślach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy dąb, a dodatkowo klon i grab zwyczajny. Larwa żeruje wewnątrz zrolowanego liścia, który zjada od środka. Zimuje w postaci jaja.

Data wykonania zdjęć: 12.06.22; 16.06.22

Miejsce wykonania zdjęć: Katowice, Polska

Mimas tiliae

 Nastrosz lipowiec. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny zawisakowatych wynosi 60-80 mm. Postać dorosła pojawia się od początku maja do pierwszych dni lipca w lasach liściastych i mieszanych, parkach, alejach lipowych, sadach oraz w ogrodach. Ze względu na uwstecznioną ssawkę imago nie pobiera pokarmu. Samica składa jaja pojedynczo lub po dwa na spodniej stronie liścia rośliny pokarmowej. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy lipę, a dodatkowo olszę, brzozę i wiąz. Przed przepoczwarzeniem gąsienica zmienia barwę z zielonej na różowofioletową. Przepoczwarzenie następuje w ziemnej komorze, płytko pod ziemią lub pod warstwą liści, zazwyczaj blisko nasady pnia na którym wcześniej żerowała gąsienica. Zimuje w postaci poczwarki. 

Data wykonania zdjęć: 24.05.22; 02.06.22

Miejsce wykonania zdjęć: Katowice, Polska

Erebia ligea

Górówka boruta. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny rusałkowatych wynosi 36-50 mm. Postać dorosła pojawia się od połowy czerwca do końca sierpnia w borach świerkowych oraz na polanach i drogach leśnych. Imago chętnie odwiedzają kwiaty starca gajowego i Fuchsa, jastrzębca Lachenala, ostrożenia błotnego i łąkowego, rdestu wężownika oraz smotrawy okazałej. Chętnie przesiadują również na wilgotnej ziemi. Samica składa żółtawe, owalne jaja, pojedynczo, na suchych liściach i źdźbłach traw, nisko przy ziemi. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy turzycę, trzcinnik, śmiałek, palusznik, trawy, prosownicę, proso oraz wiechlinę. Początkowo młoda larwa żeruje za dnia, natomiast w starszych stadiach tylko w nocy. Przepoczwarzenie następuje po dwukrotnym przezimowaniu gąsienicy. Pierwsze zimowanie odbywa się w osłonce jajowej, natomiast drugie w przedostatnim lub ostatnim stadium wzrostowym, wśród suchych liści traw. Przepoczwarzenie następuje w ściółce. Gatunek znajduje się na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce jako gatunek narażony na wymieranie. 

Data wykonania zdjęć: 07.08.21

Miejsce wykonania zdjęć: Gorce, Polska

Apamea crenata

Sówka oparzałka. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny sówkowatych wynosi 35-46 mm. Postać dorosła pojawia się od początku maja do końca sierpnia na suchych łąkach, polanach leśnych i skrajach lasów. Imago o zmierzchu i w nocy chętnie przylatują do światła i kwiatów, natomiast za dnia ukrywają się w przyziemnej warstwie roślinności. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy kupkówkę pospolitą, śmiałek darniowy oraz inne gatunki traw. Larwy wgryzają się do wnętrza traw i żerują w ich rdzeniu, gdzie następnie zamieniają się w poczwarkę. Zimuje w postaci gąsienicy. 

Data wykonania zdjęcia: 29.05.2022

Miejsce wykonania zdjęcia: Tarnowskie Góry, Polska

Aphomia sociella

Żłobik gniazdoszek. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny omacnicowatych wynosi 18-44 mm. Postać dorosła pojawia się od początku czerwca do końca sierpnia na łąkach, ugorach, skrajach lasów, w zaroślach oraz ogrodach. Samica składa jaja w gniazdach pszczół i trzmieli, w których po wykluciu zaczynają żerować gąsienice. Odżywiają się pyłkami, miodem, woskiem, a czasem zjadają również jaja, larwy i poczwarki gospodarza, doprowadzając w ten sposób do unicestwienia gniazda. Zimuje w postaci gąsienicy.

Data wykonania zdjęcia: 17.05.2022

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Evergestis aenealis

Rozcinka miedzianka. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny wachlarzykowatych wynosi 18-23 mm. Postać dorosła pojawia się w dwóch pokoleniach, od początku kwietnia do końca września, na łąkach, skrajach lasów i w zaroślach. Samica składa jaja na spodzie liścia rośliny pokarmowej. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy różne rośliny z rodziny kapustowatych m.in rzeżusznik piaskowy. Podczas żerowania larwa wygryza w liściach niewielkie otwory. Po zakończeniu żerowania buduje w ściółce białawy kokon, pokryty suchymi resztkami roślinnymi, w którym następnie zimuje.   

 Data wykonania zdjęcia: 29.05.2022

Miejsce wykonania zdjęcia: Tarnowskie Góry, Polska

Pseudeustrotia candidula

Pominka jaśnica. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny sówkowatych wynosi 22-26 mm. Postać dorosła pojawia się od początku maja do końca września na łąkach, ugorach, polanach leśnych i skrajach lasów. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy komosę, rdest wężownik, szczaw polny i jeżogłówkę. 

Data wykonania zdjęcia: 29.05.2022

Miejsce wykonania zdjęcia: Tarnowskie Góry, Polska

Udea lutealis

Udea żółtawa. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny wachlarzykowatych wynosi 21-26 mm. Postać dorosła pojawia się od początku lipca do końca sierpnia na łąkach, polanach leśnych, zrębach i w zaroślach. Imago w poszukiwaniu pokarmu chętnie odwiedza kwiaty ostrożenia polnego, chabra driakiewnika oraz świerzbnicy polnej. Samica składa jaja w niewielkich, liczących od kilku do kilkunastu sztuk, zazwyczaj liniowych złożach, na spodniej stronie liścia rośliny pokarmowej. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy bylicę pospolitą, chaber, oset, ostrożeń, babkę, poziomkę pospolitą i malinę. Larwa po przezimowaniu żyje w rynienkowatym, spojonym pasmami przędzy wgłębieniu na spodzie liścia lub w rurkowatym oprzędzie między liśćmi. Przepoczwarzenie następuje w kokonie w zwiniętym liściu.  

 Data wykonania zdjęcia: 07.08.2021

Miejsce wykonania zdjęcia: Gorce, Polska

Dichomeris ustalella

Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny skośnikowatych wynosi 15-22 mm. Postać dorosła pojawia się od początku maja do końca czerwca na skrajach lasów i w parkach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy lipę drobnolistną, grab, klon oraz brzozę. Larwa żeruje wewnątrz sprzędzonych ze sobą liści. Przepoczwarzenie następuje wśród resztek roślinnych na ziemi. 

Data wykonania zdjęcia: 29.05.2022

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Opisthograptis luteolata

Mokosz cierniowiak. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny miernikowcowatych wynosi 30-37 mm. Postać dorosła pojawia się w dwóch pokoleniach. Pierwsze pokolenie lata od maja do lipca, natomiast drugie pojawia się we wrześniu. Środowiskiem występowania tego motyla są widne lasy liściaste i mieszane, ogrody, parki, zarośla i zręby. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy wiciokrzew, głóg, śliwę tarninę, jarząb oraz wierzbę. Larwy na okres zimy budują mocne, brązowe oprzędy, między liśćmi nad ziemią lub na ziemi, w których następnie się przepoczwarzają.

Data wykonania zdjęcia: 24.05.2022

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Adaina microdactyla

Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny piórolotkowatych wynosi 13-17 mm. Postać dorosła pojawia się w dwóch pokoleniach. Pierwsze pokolenie lata od początku maja do końca czerwca, natomiast drugie pojawia się od ostatnich dni lipca do końca sierpnia. Środowiskiem występowania tego motyla są lasy i ich skraje oraz łąki. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy sadziec konopiasty oraz nawłoć pospolitą. Larwy żerują wewnątrz korzeni rośliny pokarmowej. Zimuje w postaci gąsienicy.   

Data wykonania zdjęcia: 19.05.2022

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska

Eupsilia transversa

Zimiczka bukówka. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny sówkowatych wynosi 40-48 mm. Postać dorosła pojawia się od początku września do końca maja w lasach liściastych, mieszanych, parkach, zaroślach i na polanach leśnych. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy szereg drzew liściastych m.in. dąb szypułkowy, brzozę, leszczynę pospolitą, jabłoń domową i gruszę pospolitą. Zdarza się, że larwy pożerają gąsienice innych gatunków, a nawet swojego własnego. 

Data wykonania zdjęć: 08.05.22; 22.10.22

Miejsce wykonania zdjęć: Katowice, Polska

Conistra erythrocephala

Porożnica rudogłowa. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny sówkowatych wynosi 35-42 mm. Postać dorosła pojawia się od początku września do końca kwietnia w lasach liściastych, mieszanych, zaroślach i na polanach leśnych. Początkowo gąsienice żywią się baziami wierzb i topoli lub młodymi pąkami buków, dębów oraz wiązów, a następnie schodzą na ziemię i żerują na liściach różnych gatunków roślin zielnych takich jak babka, poziomka, przytulia czy szczaw. Przed przepoczwarzeniem budują mocne oprzędy pod powierzchnią ziemi. 

Data wykonania zdjęcia: 23.04.2022

Miejsce wykonania zdjęcia: Katowice, Polska