Hesperia comma

Karłątek klinek. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny powszelatkowych wynosi od 25-33 mm. Imago pojawia się w jednym pokoleniu od lipca do końca sierpnia na suchych łąkach, kserotermicznych murawach, ugorach i skrajach lasów. Spotykany na obszarze całej Polski, jednak na ogół niezbyt licznie. W ostatnich dziesięcioleciach gatunek stał się rzadszy, co może być spowodowane eutrofizacją wód i zarastaniem krzewami muraw kserotermicznych. Motyl lata zazwyczaj w ciepłe, słoneczne dni, odwiedzając chętnie kwiaty w kolorze fioletowym. Występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec w odróżnieniu od samicy posiada na wierzchu przedniego skrzydła plamkę zapachową w postaci wąskiego klina. Gąsienica żeruje na sucholubnych gatunkach traw takich jak kostrzewa owcza, szczotlicha siwa, strzęplica i życica trwała. Żyje w schronisku utworzonym przez kilka sprzędzonych ze sobą liści traw. Jaja składane są na liściach rośliny pokarmowej nisko nad ziemią. Zimuje w postaci jaja.

Data wykonania zdjęć: 29.07.15; 14.08.16

Miejsce wykonania zdjęć: Bytom; Beskid Niski, Polska

Phlogophora meticulosa

Krokiewka lękwica. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny sówkowatych wynosi od 47-53 mm. Imago pojawia się od maja do końca października na łąkach, skrajach lasów, polanach leśnych i w ogrodach. Zaliczana jest do gatunków wędrownych. Co roku w okolicach maja motyle te zlatują się do nas z południa. Krokiewka lękwica aktywna jest głównie w nocy, za dnia można ją spotkać przesiadującą godzinami na liściach lub płotach. Podczas odpoczynku składa skrzydła w charakterystyczny sposób. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy takie gatunki jak pokrzywa, malina, jasnota, powój, wierzba czy żarnowiec miotlasty. Gąsienica występuje w dwóch wariancjach barwnych. Zielonej i brązowej. Zimuje w postaci larwy i przepoczwarza się przed wiosną.

Data wykonania zdjęć: 30.08.15; 10.06.17
Miejsce wykonania zdjęć: Woźniki; Tarnowskie Góry, Polska

Mesotype parallelolineata

Peryzoma równoleglica. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny miernikowcowatych wynosi od 23-27 mm. Motyl pojawia się w jednym pokoleniu od sierpnia do końca września w ogrodach, lasach liściastych, mieszanych, parkach oraz w zaroślach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy przytulię, szczaw, babkę oraz mniszek.

 

Data wykonania zdjęcia: 26.08.14

Miejsce wykonania zdjęcia: Szklarska Poręba, Polska

Deltote bankiana

Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny sówkowatych wynosi od 20-28 mm. Postać dorosłą spotkać możemy od maja do końca września na łąkach, moczarach śródleśnych, borach bagiennych, w lasach łęgowych i na polanach leśnych. Motyle chętnie lecą ku światłu, jednak mogą zostać wypłoszone z traw również za dnia. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy wiechlinę roczną i łąkową, turzycę, trzcinnik i ciborę. Gąsienica przed przepoczwarzeniem w jedwabnym kokonie ukrywa się blisko ziemi, gdzie zimuje.

Data wykonania zdjęć: 6.06.16; 27.06.24

Miejsce wykonania zdjęć: Tarnowskie Góry; Katowice, Polska

Diacrisia sannio

Niedźwiedziówka jastrzębica. Motyl z rodziny Erebidae o wyraźnym dymorfizmie płciowym. Samiec większy od samicy o rozpiętość skrzydeł między 42-48 mm. Skrzydła koloru żółtego z brudnoróżową plamką na żyłce poprzecznej oraz podobnego koloru smugą wzdłuż tylnego brzegu skrzydła. Rozpiętości skrzydeł samicy waha się między 35-38 mm. Skrzydła koloru pomarańczowobrunatnego. Motyl pojawia się przeważnie w jednym pokoleniu od czerwca do pierwszych dni sierpnia, jednak coraz częściej rozwija się drugie pokolenie latające od sierpnia do września, przy czym motyle drugiego pokolenia są znacznie mniejsze od motyli pierwszego pokolenia. Motyl jest aktywny nocą, jednak często można spotkać samce wypłoszone z traw. Spotykany na zrębach, wilgotnych łąkach, niskich torfowiskach oraz na murawach ciepłolubnych. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy przytulię, babkę, pokrzywę zwyczajną, koniczynę, ostrożeń oraz takie gatunki drzew jak wierzbę czy olszę. Przepoczwarzenie następuje w luźnym, jasnoszarym oprzędzie w ściółce lub między liśćmi. Zimuje w postaci gąsienicy.      

Samiec

Samica

Data wykonania zdjęć: 24.06.17; 02.08.23
Miejsce wykonania zdjęć: Woźniki; Katowice, Polska

Arctia caja

Niedźwiedziówka Kaja, inaczej nazywana niedźwiedziówką gosposią i niedźwiedziówką nożówką. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny Erebidae wynosi od 62-75 mm. Motyl pojawia się w jednym pokoleniu od połowy czerwca do końca sierpnia, pojedynczo jeszcze we wrześniu. Spotykany w wielu środowiskach m.in w lasach liściastych, mieszanych, ogrodach, parkach, zaroślach czy w sadach. Dymorfizm płciowy słabo zaznaczony, widoczny w tym, że samice są trochę większe od samców. Przed wzbiciem się do lotu niedźwiedziówka musi rozgrzać wcześniej swoje mięśnie. W tym celu wprawia swoje ciało w drgania z coraz większą częstotliwością. Aby nie zostać zjedzoną przez drapieżniki w czasie spoczynku, niedźwiedziówka Kaja wykształciła wiele mechanizmów obronnych. Jej pierwsza para skrzydeł idealnie maskuje ją wśród drzew, kontrastowo ubarwiona druga para skrzydeł pomaga jej odstraszyć drapieżniki. Dodatkowo na trzecim segmencie tułowia motyl posiada specjalny narząd słuchowy w postaci cienkiej błonki bębenkowej, który jest wrażliwy na fale akustyczne. Dzięki temu motyl jest w stanie uciec nawet takim drapieżnikom jak nietoperze. Nie tylko imago wykształciło mechanizmy obronne przed drapieżnikami. Gąsienice po przezimowaniu pokryte są licznymi włoskami, które mają właściwkości drażniące skórę. Dodatkowo zaatakowana gąsienica zwija się w kłębek i udaje martwą. Przed przepoczwarzeniem larwa szuka kryjówki, a po znalezienie jej tworzy specjalny oprzęd bezpośrdenio na ziemi w pobliżu łodygi. Gąsienice są polifagami, imago posiada zredukowaną ssawkę przez co nie pobiera pokarmu. Larwy żerują na wielu gatunkach roślin w tym na brzozie, olszy, malinie, topoli, jabłoni, jasnocie czy na babce. Zimuje w postaci gąsienicy.

 

 

 

Data wykonania zdjęć: 12.08.15; 6.06.15
Miejsce wykonania zdjęć: Woźniki; Bytom, Polska

Cosmorhoe ocellata

Paśnik dwuziernik. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny miernikowcowatych wynosi od 21-29 mm. Motyl pojawia się w dwóch pokoleniach. Pierwsze pokolenie lata od połowy maja do pierwszych dni lipca, drugie od końca lipca do pierwszych dni września. Spotykany w wielu środowiskach, m.in. w lasach liściastych, mieszanych, w ogrodach, zaroślach, na polanach leśnych, zrębach czy w parkach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy przytulię pospolitą oraz właściwą. Zimuje w postaci poczwarki.

Data wykonania zdjęcia: 14.06.15

Miejsce wykonania zdjęcia: Bytom, Polska

Alsophila aceraria

Nierównik kloniak. Motyl z rodziny mierniowacowarych o wyraźnym dymorfiźmie płciowym. Rozpiętość skrzydeł samca wynosi od 24-33 mm, samica bezskrzydła. Motyl pojawia się w jednym pokoleniu od połowy października do pierwszych dni stycznia w lasach liściastych, mieszanych, parkach i zaroślach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy buk, dąb, klon jawor oraz topolę osikę. Zimuje w postaci jaja.

Data wykonania zdjęcia: 10.11.14

Miejsce wykonania zdjęcia: Woźniki, Polska

Aphelia paleana

Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny zwójkowatych wynosi od 19-24 mm. Imago pojawia się od czerwca do końca sierpnia. Spotkać możemy go na terenach ruderalnych oraz w zaroślach. Jest gatunkiem przeważnie nocnym, jednak możemy go spotkać również za dnia, gdy spłoszony wylatuje z niskich traw. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy zawilec, oset, chaber, ostrożeń, babkę, jaskier, borówkę oraz dąb,

 

Data wykonania zdjęcia: 26.06.15

Miejsce wykonania zdjęcia: Tarnowskie Góry, Polska

Macroglossum stellatarum

Fruczak gołąbek. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny zawisakowatych wynosi od 43-58 mm. Fruczak gołąbek jest gatunkiem migrującym. W Polsce pojawia się w dwóch pokoleniach. Pierwsze pokolenie lata od maja do lipca, drugie od sierpnia do października. Motyle drugiego pokolenia z reguły odlatują jesienią na południe Europy. Spotykane są za dnia przy słonecznej pogodzie, głównie  w godzinach popołudniowych, ale także o zmierzchu i o świcie. Przed wzbiciem się w powietrze motyle te zaczynają intensywnie drgać skrzydłami, aby podnieść temperaturę swojego ciała do 38 stopni C. Motyl w locie do złudzenia przypomina kolibra i tak jak on podczas spijania nektaru zawisa nad rośliną pokarmową. W poszukiwaniu nektaru odwiedza m.in. takie kwiaty jak floks wiechowaty, pelargonie, petunie ogrodowe czy bez lilak. Gąsienica żeruje na przytuli właściwej i pospolitej, rzadziej na innych gatunkach przytulii. Jaja składane są na kwiatostanach rośliny pokarmowej. Przed przepoczwarzeniem gąsienica zmienia kolor z jasnozielonego na fioletowooliwkowy. Gąsienice przepoczwarzają się między sprzędzonymi pędami rośliny żywicielskiej lub wśród suchych resztek roślinnych w ściółce. Zimuje w postaci imago.  

 

 

Data wykonania zdjęć: 13.08.15

Miejsce wykonania zdjęć: Woźniki, Polska

Phymatopus hecta

Krótkowąs paprotnik. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny niesobkowatych wynosi od 22-33 mm. Imago spotkać możemy od końca maja do połowy sierpnia na skrajach lasów liściastych, polanach leśnych, łąkach leśnych oraz na wrzosowiskach. Dymorfizm płciowy mocno zaznaczony. Na poniższych zdjęć widoczna jest samica, samiec posiada skrzydła ochrowobrunatne o bardzo zmiennym deseniu. Samica składa jaja w locie. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy orlicę pospolitą, wrzos pospolity, szczaw zwyczajny oraz szczaw polny.

Samica

Samiec

Data wykonania zdjęć: 28.08.14; 26.05.19

Miejsce wykonania zdjęć: Woźniki; Katowice, Polska

Pharmacis carna

Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny niesobkowatych wynosi od 40-42 mm. Postać dorosłą spotkać możemy od połowy czerwca do końca sierpnia na górskich łąkach. W Polsce spotykany wyłącznie w województwie małopolskim. Dymorfizm płciowy widoczny. Samiec posiada skrzydła szersze i krótsze od samicy. Występuje wyraźna zmienność w deseniu pierwszej pary skrzydeł. Gąsienica żywi się korzeniami różnych gatunków traw.    

Data wykonania zdjęć: 7.07.15
Miejsce wykonania zdjęć: Pieniny, Polska

Evergestis forficalis

Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Rozpiętość skrzydeł tego motyla z rodziny wachlarzykowatych wynosi od 22-31 mm. Występuje w dwóch pokoleniach. Pierwsze pokolenie lata od maja do czerwca, drugie pokolenie występuje we wrześniu. Motyla spotkać możemy na łąkach, w ogrodach oraz na polach uprawnych. Kiedy motyl odpoczywa składa skrzydła w charakterystyczny sposób, przywodzący na myśl namiot. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy kapustę, rzodkiew, gorczycę, czosnaczek, stulisz i szczaw.  

Data wykonania zdjęć: 3.08.15

Miejsce wykonania zdjęć: Woźniki, Polska

Carcina quercana

Brak odpowiednika w polskiej nazwie. Jedyny polski przedstawiciel rodziny Peleopodidae o rozpiętości skrzydeł między 16-22 mm. Postać dorosłą spotkać możemy od lipca do końca sierpnia w ogrodach i lasach. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy różne gatunki drzew w tym dąb, buk, gruszę, jabłoń, kasztan jadalny oraz jarząb.

Data wykonania zdjęcia:

Miejsce wykonania zdjęcia: Woźniki, Polska

Pterophorus pentadactyla

Piórolotek śnieżynka, inaczej nazywany również piórolotkiem pięciopiórem. Motyl z rodziny piórolotkowatych o rozpiętości skrzydeł wahającej się między 24-35 mm. Swoją nazwę gatunkową piórolotek zawdzięcza śnieżnobiałemu kolorowi skrzydeł. Druga nazwa gatunkowa bierze się stąd, że skrzydła pierwszej pary podzielone są na dwie części, zaś skrzydła drugiej pary- na trzy. W połączeniu z tym, że skrzydła piórolotków podobne są do ptasich piór, powstaje nam kolejna nazwa gatunkowa, mianowicie pięciopiór. Dzięki takiej budowie skrzydeł możliwy jest charakterystyczny, chwiejny lot motyla. Postać dorosłą spotkać możemy od czerwca do ostatnich dni lipca, w ogrodach, na suchych łąkach, terenach piaszczystych, polach uprawnych oraz na terenach ruderalnych. Do roślin żywicielskich gąsienicy zaliczamy powój polny, śliwę tarninę, koniczynę, zawilec oraz kielisznik zaroślowy. Zimuje w postaci gąsienicy.

Data wykonania zdjęć: 17.07.24

Miejsce wykonania zdjęć: Katowice, Polska